Հա­յաս­տա­նի դռ­նե­րը բաց են, իսկ Եվ­րո­պա­յի՞

Գու­ցե այս թե­ման վե­րա­բե­րում է սահ­մա­նա­փակ թվով մարդ­կանց, որ կամ սե­փա­կան ցան­կու­թյամբ, կամ հան­գա­մանք­նե­րի բե­րու­մով երկ­րից պի­տի դուրս գան: Բա­զում խն­դիր­նե­րից բա­ցի նրանք պի­տի լու­ծեն վի­զա­յի հար­ցը, ե­թե մեկ­նում են ԵՄ, ԱՄՆ ու այն եր­կր­ներ, որ Հա­յաս­տա­նի հետ ա­ռանց վի­զա­յի այ­ցե­րի պայ­մա­նա­գիր չու­նեն: Ի­րա­կա­նում հար­ցը վե­րա­բե­րում է թե պե­տու­թյա­նը, թե քա­ղա­քա­ցի­նե­րին և քն­նարկ­ման մեծ ծա­վալ ու­նի՝ սկ­սած քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նից մինչև մար­դու ի­րա­վունք­ներ ու ֆի­նանս­ներ: Բայց նախ հաս­կա­նանք՝ ի՞նչ է նշա­նա­կում վի­զա­նե­րի տրա­մադ­րու­մը դյու­րաց­նել, հե­տո՝ ա­զա­տա­կա­նաց­նել: ԵՄ-ի ու ՀՀ-ի միջև ստո­րագր­ված հա­մա­ձայ­նագ­րով՝ ա­վե­լի քիչ փաս­տաթղ­թեր են անհ­րա­ժեշտ վի­զա­յի հա­մար դի­մե­լիս, վի­զա­յի ար­ժե­քը 60 եվ­րո­յի փո­խա­րեն դար­ձել է 35, 12 խմ­բե­րի հա­մար՝ անվ­ճար, վի­զա­յի ո­րո­շու­մը կա­յաց­վում է 10 օ­րում, ա­ռան­ձին դեպ­քե­րում միայն կա­րող է եր­կա­րաց­վել մինչև 30 օր: Մե­կան­գա­մյա վի­զա­յի դեպ­քում ի­րա­վունք է տր­վում գտն­վել Շեն­գե­նի գո­տում վի­զա­յի վրա նշ­ված օ­րե­րի քա­նա­կով, բազ­մա­կի մուտ­քի ի­րա­վուն­քը թույլ է տա­լիս Շեն­գե­նի գո­տում գտն­վել 90 օր՝ 180 օր­վա դեպ­քում:

Հոկ­տեմ­բե­րի 25-ին «Գլո­բա­լաց­ման և տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան կենտ­րո­նը» «Ա­նի պլա­զա­յում» քն­նար­կում էր կազ­մա­կեր­պել «Փոր­ձի փո­խա­նակ­ման մի­ջո­ցով՝ վի­զա­նե­րի ար­դյու­նա­վետ ա­զա­տա­կա­նաց­ման խթա­նու­մը Վրաս­տա­նում, Մոլ­դո­վա­յում և Հա­յաս­տա­նում» թե­մա­յով: Քն­նարկ­մա­նը մաս­նակ­ցում էին պաշ­տո­նա­կան ու հա­սա­րա­կա­կան կա­ռույց­նե­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ ու միշտ չէր, որ նրանց տե­սա­կետ­նե­րը հա­մընկ­նում էին: Եվ­րո­պա­կան կա­յու­նու­թյան նա­խա­ձեռ­նու­թյան գլ­խա­վոր քար­տու­ղար Ա­ԼԵՔ­ՍԱՆԴ­ՐԱ ՍՏԻԳ­ՄԱ­ՅԵ­ՐԸ հա­մա­ռոտ ներ­կա­յաց­րեց քն­նարկ­ման թե­ման ու ԵՄ տե­սա­կե­տը՝ շեշ­տե­լով Բրյու­սե­լի մտա­վա­խու­թյու­նը, որ վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նա­ցու­մը կա­րող է հան­գեց­նել ան­կա­ռա­վա­րե­լի միգ­րա­ցիա­յի: Դա ցույց է տվել Մոլ­դո­վա­յի, ՈՒկ­րաի­նա­յի, Վրաս­տա­նի փոր­ձը: Նա նաև նշեց կոնկ­րետ եր­կիր՝ Ֆրան­սիան, որ չի ցան­կա­նում վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նաց­ման գոր­ծըն­թաց սկ­սել՝ ա­պաս­տան խնդ­րե­լու քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը վա­խեց­նում է: Նա չհի­շա­տա­կեց, բայց հա­մե­մա­տա­կան վեր­լու­ծու­թյու­նը ցույց է տա­լիս, որ ներ­գաղ­թյալ­նե­րի հա­մար Ֆրան­սիա­յի սո­ցիա­լա­կան փա­թե­թը ԵՄ-ում լա­վա­գույնն է՝ բնա­կա­րա­նով, սնուն­դով ու նպաս­տով ա­պա­հո­վում, լեզ­վի ու­սու­ցում ու աշ­խա­տան­քի ա­ռա­ջարկ: Փո­խա­րենն ա­սաց. որ նախ­կի­նում այդ­պի­սի տե­սա­կետ ու­ներ Գեր­մա­նիան, հի­մա փո­խել է դիր­քո­րո­շու­մը: Նրան վայր­կե­նա­կան ար­ձա­գան­քեց ՀՀ-ում ԵՄ դես­պան ԱՆԴ­ՐԵԱ ՎԻԿ­ՏՈ­ՐԻ­ՆԸ և հոր­դո­րեց մնալ ԵՄ քա­ղա­քա­կա­նու­թյան տրա­մա­բա­նու­թյան մեջ. «Մենք բարդ խոր­հր­դակ­ցու­թյուն­ներ ենք ու­նե­ցել ու հաղ­թա­հա­րել ենք, կոն­սեն­սու­սի ենք ե­կել: Պետք չէ սրել խն­դի­րը»: Ա­լեք­սանդ­րա Ստիգ­մա­յե­րը մի քա­նի ան­գամ շեշ­տեց նաև, որ Հա­յաս­տանն այս հար­ցում պետք է պրոակ­տիվ լի­նի: Նրա գնա­հատ­մամբ՝ ակ­տի­վու­թյու­նը բա­վա­րար չէ: «Ա­ռանց վի­զա­նե­րի ճամ­փոր­դու­թյու­նը վա­ղը չի լի­նի: Հա­յաս­տա­նը պետք է պրոակ­տիվ լի­նի՝ ո­րոշ բա­րե­փո­խում­նե­րի հա­մար, ո­րից հե­տո նոր կսկս­վի այս հար­ցի շուրջ երկ­խո­սու­թյու­նը»,- ա­սաց նա:

Հա­յաս­տա­նում ԵՄ պատ­վի­րա­կու­թյան ղե­կա­վար, դես­պան Անդ­րեա Վիկ­տո­րի­նը նշեց. «Բարձր եմ գնա­հա­տում, որ Հա­յաս­տա­նը միա­կող­մա­նի, ա­ռանց վի­զա­նե­րի մուտք է ա­պա­հո­վում ԵՄ քա­ղա­քա­ցի­նե­րի հա­մար: Շատ լավ հաս­կա­նում ենք, որ Հա­յաս­տա­նը լուրջ քայ­լեր է ձեռ­նար­կում ԵՄ-ի հետ վի­զա­նե­րի հեշ­տաց­ման և ռեադ­մի­սիա­յի հա­մա­ձայ­նագ­րի ա­ռու­մով: Գնա­հա­տում ենք նաև, որ Հա­յաս­տա­նը երկ­կող­մա­նի աշ­խա­տում է ան­դամ պե­տու­թյուն­նե­րի հետ, որ­պես­զի հաս­ցեագ­րի մնա­ցած մտա­հո­գու­թյուն­ներն ազ­գա­յին մա­կար­դա­կով»: Դես­պա­նը շեշ­տեց, որ պետք է ԵՄ 28 պե­տու­թյուն­նե­րի միաս­նա­կան դիր­քո­րո­շումն ու­նե­նալ, քա­նի դեռ դա չկա, սպա­սել և հա­մո­զել: Նա շնոր­հա­կա­լու­թյուն հայտ­նեց ՀՀ ԱԳՆ-ին, որ Հա­յաս­տա­նը մի­ջո­ցա­ռում­ներ է ձեռ­նար­կում մտա­հո­գու­թյուն­նե­րը վե­րաց­նե­լու հա­մար և շեշ­տեց՝ միգ­րա­ցիա­յի ո­լոր­տում հա­մա­գոր­ծակ­ցում են Հա­յաս­տա­նի կա­ռա­վա­րու­թյան հետ, և այս մի­ջո­ցա­ռում­նե­րը պետք է ամ­րապն­դեն: Անդ­րեա Վիկ­տո­րի­նը հարկ հա­մա­րեց հի­շեց­նել, որ վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նա­ցու­մը չի նշա­նա­կում, որ մար­դիկ կա­րող են գնալ ու Եվ­րո­պա­յում մնալ եր­կար ժա­մա­նա­կով կամ աշ­խա­տել: Վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նա­ցու­մը նշա­նա­կում է ճա­նա­պար­հոր­դել Շեն­գե­նի գո­տում կես տա­րում 90 օր։ Նա կարևո­րեց ԵՄ-ին վե­րա­հաս­տա­տել, որ Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի­ներն ու­նեն խնդ­րի լիար­ժեք ըն­կա­լում: «Վի­զա­յի ա­զա­տա­կա­նաց­ման հա­մար նա­խա­պայ­ման­նե­րը տեխ­նի­կա­կան չեն, դրանք են­թադ­րում են նաև ինս­տի­տու­ցիո­նալ բա­րե­փո­խում­ներ: Մենք պատ­րաստ ենք օ­ժան­դա­կել Հա­յաս­տա­նի կա­ռա­վա­րու­թյա­նը՝ իր բա­րե­փո­խում­նե­րի գոր­ծըն­թաց­քում»,- եզ­րա­փա­կեց դես­պա­նը:

ԱԳ փոխ­նա­խա­րար Ա­վետ Ա­դոն­ցը կար­ծում է, որ ՀՀ-ԵՄ օ­րա­կար­գը պա­հան­ջում է առն­վազն սկ­սել վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նաց­ման երկ­խո­սու­թյու­նը: Նա նշեց՝ վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նաց­ման բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րը կսկս­վեն, երբ երկ­խո­սու­թյու­նը սկ­սե­լու հար­ցում կոն­սեն­սուս ձևա­վոր­վի ան­դամ բո­լոր պե­տու­թյուն­նե­րի միջև: Ա­վետ Ա­դոն­ցը փաս­տեց՝ կոն­սեն­սուս դեռևս չկա՝ թե­պետ ԵՄ ինս­տի­տուտ­նե­րը դրա­կան են տրա­մադր­ված: «Հա­յաս­տա­նում ձևա­վոր­ված միջ­գե­րա­տես­չա­կան խում­բը, ո­րում նե­րառ­ված են ոս­տի­կա­նու­թյան, ԱԳՆ-ի, միգ­րա­ցիոն ծա­ռա­յու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ, այ­ցե­լել է ար­դեն 10-ից ա­վե­լի ԵՄ եր­կր­ներ, քն­նարկ­վում են տեխ­նի­կա­կան հար­ցեր: Բայց հի­մա կա­րող եմ ա­սել, որ այդ հար­ցը սկ­սել է դառ­նալ քա­ղա­քա­կան», -ա­սաց Ա­դոնցն ու հա­վե­լեց՝ այ­ցե­լու­թյուն­նե­րը և աշ­խա­տան­քա­յին խոր­հր­դակ­ցու­թյուն­նե­րը շա­րու­նակ­վում են: Փոխ­նա­խա­րա­րը շատ է ու­զում հա­վա­տալ, որ վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նաց­ման երկ­խո­սու­թյուն­նե­րը կսկս­վեն մինչև տա­րե­վերջ:

ԱԺ եվ­րաին­տեգր­ման հանձ­նա­ժո­ղո­վի նա­խա­գահ ԱՐ­ՄԱՆ Ե­ՂՈ­ՅԱ­ՆԸ նվազ դի­վա­նա­գետ էր՝ անդ­րա­դառ­նա­լով եվ­րա­պաշ­տո­նյա­նե­րի մտա­հո­գու­թյուն­նե­րին, որ վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նաց­ման պատ­ճա­ռով կա­րող է ա­ճել ա­նօ­րի­նա­կան միգ­րա­ցիան, ա­սաց. «Ին­չու՞ է ԵՄ-ն ա­զա­տա­կա­նաց­նում վի­զա­նե­րը և բա­ցում սահ­ման­նե­րը այլ եր­կր­նե­րի ա­ռաջ: Որ­պես­զի ա­վե­լաց­նի և հեշ­տաց­նի շփում­նե­րը, մո­տեց­նի հա­սա­րա­կու­թյուն­նե­րը, ընդ­լայ­նի ԵՄ-ի ազ­դե­ցու­թյու­նը տա­րա­ծաշր­ջա­նում»: Պատ­գա­մա­վո­րը հոր­դո­րեց հար­թու­թյուն­նե­րը չփո­խել՝ փախս­տա­կան­նե­րի ըն­դու­նու­մը թեժ կե­տե­րից չխառ­նել վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նաց­ման հար­ցին: Նա հի­շեց­րեց, որ Եվ­րա­հանձ­նա­ժո­ղո­վի նա­խա­գահ Ժան Կլոդ Յուն­կե­րը վար­չա­պետ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի հետ ա­սու­լի­սում հայ­տա­րա­րեց՝ ՀՀ-ն տեխ­նի­կա­պես պատ­րաստ է վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նաց­ման գոր­ծըն­թա­ցին: «Բայց կան ԵՄ եր­կր­ներ, որ մտա­հո­գու­թյուն­ներ ու­նեն` վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նա­ցու­մից հե­տո կա­րող է ա­պաս­տան հայ­ցող­նե­րի թվի աճ լի­նել: Ա­յո, կա­րող է լի­նել: Ար­դյոք այս թվի ա­ճի վնաս­նե­րը հա­մե­մա­տե­լի՞ են այն օ­գուտ­նե­րի հետ, որ կքա­ղեն կող­մե­րը»՝ հարց­րեց Ար­ման Ե­ղո­յա­նը: Նա վի­ճա­կագ­րա­կան տվյալ­ներ բե­րեց. Եվ­րոս­տա­տի տվյալ­նե­րով, 2017-ին ԵՄ եր­կր­նե­րից ՀՀ-ից ա­պաս­տան հայ­ցող­նե­րի թի­վը ե­ղել է 6875, 2018-ին` 4815, նվա­զել է 30 տո­կո­սով: Փոր­ձը ցույց է տա­լիս` ան­կախ վի­ճա­կագ­րու­թյու­նից, բո­լոր այն եր­կր­նե­րում, որ­տեղ վի­զա­ներն ա­զա­տա­կա­նաց­վել են, ե­ղել է ա­պաս­տան հայ­ցող­նե­րի թվի աճ: Ար­ման Ե­ղո­յա­նը չի կար­ծում, որ այդ 4000-ը այն թիվն է, ո­րի պատ­ճա­ռով ար­ժե զր­կել տաս­նյակ հա­զա­րա­վոր մարդ­կանց շփում­նե­րից և նրանց բե­րած օ­գու­տից` տն­տե­սա­կան, ֆի­նան­սա­կան, մշա­կու­թա­յին: Նա վս­տահ է, որ ՀՀ-ից ա­պաս­տան հայ­ցող­նե­րի թի­վը ա­ռա­վե­լա­գույ­նը կկրկ­նա­պատկ­վի, չի տաս­նա­պատկ­վի, ինչ­պես ո­րոշ եր­կր­նե­րում: Վկա­յա­կո­չե­լով, որ եվ­րո­պա­կան լոու­քոս­տեր­նե­րից մե­կը ո­րո­շեց մտ­նել ՀՀ շու­կա, նա հոր­դո­րեց` ա­ջակ­ցել բիզ­նե­սին և հնա­րա­վո­րու­թյուն տալ ա­ռա­վել շատ տե­ղա­շար­ժե­րի, փո­խա­դարձ օ­գուտ­նե­րի: Ար­ման Ե­ղո­յա­նը հի­շեց­րեց, որ ԵՄ-ում ներ­քին միգ­րա­ցիա­յի մա­սին էլ է խոս­վում և ա­սաց, որ ինքն ու­զում է հաս­կա­նալ` դա խն­դի՞ր է. «ՀՀ-ի հետ վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նաց­ման մեկ­նար­կի հե­տա­գա ըն­թաց­քը կապ­ված կլի­նի հար­ցի հետ` ԵՄ-ն ինչ­պի­սի՞ն է տես­նում ի­րեն` ընդ­լայն­վո՞ղ, տա­րած­վո՞ղ, թե՞ ինքն իր մեջ պար­փակ­ված»: Այ­նուա­մե­նայ­նիվ, նա ի­րա­տե­սա­կան է հա­մա­րում, որ վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նա­ցու­մը կա­րող է սկս­վել 2020-ին:

«Գլո­բա­լաց­ման և տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան կենտ­րո­նի» տնօ­րեն ՍՏԵ­ՓԱՆ ԳՐԻ­ԳՈ­ՐՅԱ­ՆԻՆ հարց­րի.
-Ա­զատ վի­զա­յին ռե­ժի­մը Եվ­րո­պա­յի հետ մի­րա՞ժ է:
-Ես հա­մա­րում եմ, որ հայ ժո­ղո­վուր­դը ար­ժա­նի է Եվ­րո­պա­յի հետ ա­զատ վի­զա­յին ռե­ժիմ ու­նե­նա­լուն, ի վեր­ջո՝ լուրջ փո­փո­խու­թյուն­ներ կա­տար­վե­ցին Հա­յաս­տա­նում ու շա­րու­նակ­վում են: Ժո­ղո­վուր­դը պայ­քա­րել է ա­վե­լի ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան հա­մա­կար­գի ստեղծ­ման հա­մար՝ սա մեկ: Պատ­րա՞ստ ենք, թե՞ ոչ: Ինչ-որ հար­ցե­րում պատ­րաստ ենք, ինչ-որ հար­ցե­րում՝ դեռ ոչ: Դեռ ա­նե­լիք կա:
-Չե՞ք կար­ծում, որ դա երկ­կող­մա­նի երթևեկ է: Ե­թե նույ­նիսկ Հա­յաս­տա­նը ԵՄ բո­լոր պայ­ման­նե­րը բա­վա­րա­րի, տար­բեր պատ­ճառ­նե­րով հա­կա­միգ­րա­ցիոն քա­ղա­քա­կա­նու­թյունն է գե­րիշ­խում Եվ­րո­պա­յում, ու՝ ի՞նչ:
-Եվ­րո­պա­յում շատ ու­շա­դիր հետևում են ա­նօ­րի­նա­կան միգ­րա­ցիա­յի ծա­վալ­նե­րին: Հա­յաս­տա­նը և հայ ժո­ղո­վուր­դը ոչ մի վտանգ չեն սպառ­նում Եվ­րո­պա­յին: Սխալ կարծ­րա­տիպ է, որ իբր զանգ­վա­ծա­յին ար­տա­գաղթ կլի­նի: Նույ­նիսկ օ­րի­նա­կան մեկ­նած­նե­րի ու Եվ­րո­պա­յում իբրև փախս­տա­կան կա­ցու­թյան ի­րա­վունք ստա­ցած­նե­րի թի­վը մեծ չէ: Տա­րե­կան կտր­ված­քով՝ 4-5000: Դա Եվ­րո­պա­յի հա­մար թիվ չէ: Բայց Եվ­րո­պան մեզ­նից սպա­սում է կոնկ­րետ քայ­լեր՝ որ մեր սահ­ման­նե­րը կպաշտ­պա­նենք, ա­նօ­րի­նա­կան մեկ­նած­նե­րին հետ կըն­դու­նենք։ Նրանք քա­նա­կից չեն վա­խե­նում, նրանց պետք է բա­րե­փո­խում­նե­րի պատ­րաս­տա­կա­մու­թյուն: Հա­յաս­տա­նում էլ կա մտա­վա­խու­թյուն, որ վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նաց­ման դեպ­քում մեծ թվով մար­դիկ կլ­քեն Հա­յաս­տա­նը, ու­րեմն պետք է այն­պես ա­նենք, որ այդ ցան­կու­թյու­նը չու­նե­նան, այլ ա­զատ վի­զան մարդ­կանց հա­մար մի­ջոց լի­նի եվ­րո­պա­ցի­նե­րի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լու: Ե­թե, օ­րի­նակ, բիզ­նես­մենն ա­զատ մուտ­քի հնա­րա­վո­րու­թյուն ու­նի, չի նշա­նա­կում, որ մնա­լու է Եվ­րո­պա­յում, նշա­նա­կում է՝ զար­գաց­նե­լու է իր բիզ­նե­սը, կա­պեր է հաս­տա­տե­լու, շփում­ներ է ու­նե­նա­լու:
-Ո­րոշ ժա­մա­նակ ա­ռաջ նման քն­նարկ­ման ժա­մա­նակ եվ­րո­պա­ցի մի պաշ­տո­նյա ա­սաց՝ քա­նի Հա­յաս­տա­նը ին­քը չի վե­րահս­կում իր սահ­ման­նե­րը, վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նաց­ման հար­ցը շատ դժ­վար է լու­ծել: Կա՞ այդ խն­դի­րը հի­մա:
-Ես չեմ կար­ծում, թե այդ խն­դի­րը կա: Մենք վե­րահս­կում ենք մենք սահ­ման­նե­րը, ուղ­ղա­կի ա­ռան­ձին տե­ղե­րում՝ հս­կում ենք ռուս սահ­մա­նա­պահ­նե­րի հետ; Դա սկզ­բուն­քա­յին խո­չըն­դոտ չէ: Ի­հար­կե, կան նյուանս­ներ: Օ­րի­նակ՝ անձ­նա­կան տվյալ­նե­րի պահ­պա­նու­թյու­նը: Ես հա­մա­րում եմ, որ այդ ինս­տի­տու­տը պետք է ան­կախ լի­նի պե­տա­կան ինս­տի­տուտ­նե­րից, կամ ուղ­ղա­կի են­թարկ­վի վար­չա­պե­տին, կամ ան­կախ լի­նի: Քա­նի որ մենք ու­նենք պար­տա­վո­րու­թյուն­ներ նաև այլ եր­կր­նե­րի ա­ռաջ, չս­տաց­վի, որ տվյալ­նե­րը հաս­նեն եր­րորդ եր­կր­նե­րին: Վի­զա­նե­րի դյու­րաց­ման ՀՀ-ԵՄ պայ­մա­նագ­րով նա­խա­տես­վում է, որ մենք պետք է պահ­պա­նենք մարդ­կանց անձ­նա­կան տվյալ­նե­րը և բա­ցա­ռենք եր­րորդ կող­մին փո­խան­ցու­մը:
-Ձեր կար­ծի­քով հա­մաեվ­րո­պա­կան ընտ­րու­թյուն­նե՞րն էին պատ­ճա­ռը, որ մինչև հի­մա ՀՀ-ԵՄ հա­մա­ձայ­նա­գի­րը ԵՄ-ն ամ­բող­ջու­թյամբ չի վա­վե­րաց­րել:
-Եվ­րո­պա­ցի­ներն ու­նեն ի­րենց պատ­ճառ­նե­րը, բայց քա­նի որ ոչ մի պե­տու­թյուն վե­րա­պա­հում չու­նի, կար­ծում եմ՝ դան­դա­ղու­մը տեխ­նի­կա­կան հարց է: Տար­բեր եր­կր­նե­րում բա­վա­կա­նին բարդ ըն­թա­ցա­կար­գեր են գոր­ծում՝ ոչ միայն երկ­պա­լա­տա­նի խոր­հր­դա­րան­ներ կան, այլև Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նը կամ խոր­հուր­դը պետք է հաս­տա­տի խոր­հր­դա­րա­նի ո­րո­շու­մը: Բա­ցի դրա­նից՝ Հա­յաս­տա­նում են լուրջ փո­փո­խու­թյուն­ներ ե­ղել:
-Բայց այդ փո­փո­խու­թյուն­նե­րը չպի­տի՞ ա­վե­լի ա­րա­գաց­նեին վա­վե­րա­ցու­մը:
-Կար­ծում եմ՝ այդ փո­փո­խու­թյուն­նե­րի պատ­ճա­ռով Հա­յաս­տա­նը կենտ­րո­նա­ցած չէր ԵՄ-ում լոբ­բիս­տա­կան աշ­խա­տանք կա­տա­րե­լու անհ­րա­ժեշ­տու­թյան վրա: Հի­մա այդ աշ­խա­տան­քը կա­տար­վում է և, ե­թե նկա­տել եք, ԵՄ եր­կր­նե­րը վեր­ջին ժա­մա­նակ­ներս ի­րար հետևից հա­մա­ձայ­նա­գի­րը վա­վե­րաց­նում են: Նույ­նիսկ այն եր­կր­նե­րում, որ ոչ մի խն­դիր չկա, շատ կարևոր է լոբ­բիս­տա­կան աշ­խա­տան­քը՝ խոր­հր­դա­րան­նե­րի օ­րա­կարգ ա­րագ մտց­նե­լու, ա­րագ քն­նար­կե­լու հա­մար:
-Ձեր կար­ծի­քով՝ Հուն­գա­րիա՞ն կլի­նի վեր­ջին պե­տու­թյու­նը, որ կվա­վե­րաց­նի հա­մա­ձայ­նա­գի­րը՝ ել­նե­լով այն փաս­տից, որ Հուն­գա­րիա­յի հետ դի­վա­նա­գի­տա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը հայտ­նի պատ­ճառ­նե­րով խզ­ված են:
-Գու­ցե ձգձ­գեն, բայց հաս­տատ կվա­վե­րաց­նեն՝ վե­րա­պա­հում չու­նե­նա­լով: Երբ Հա­յաս­տա­նի խոր­հր­դա­րա­նը վա­վե­րաց­րեց 2018-ի ապ­րի­լին, հա­մա­ձայ­նա­գիրն ար­դեն 80 տո­կո­սով գոր­ծում է:
-Վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նաց­ման հար­ցը լու­ծե­լը այդ վա­վե­րա­ցումն ա­վե­լի կհեշ­տաց­նի՞: Բնա­կա­նա­բար՝ ոչ թե ի­րա­վա­կա­նո­րեն, այլ մթ­նո­լոր­տի փո­փո­խու­թյան ա­ռու­մով:
-Մենք ստո­րագ­րել ենք վի­զա­նե­րի տրա­մադր­ման դյու­րաց­ման պայ­մա­նա­գիր, ռեադ­մի­սիա­յի պայ­մա­նա­գիր, ՍԵ­ՊԱ-ի վերջ­նա­կան վա­վե­րա­ցու­մը ա­վե­լի շուտ կլի­նի, քան վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նա­ցու­մը: Կար­ծում եմ՝ 1-2 տա­րի կպա­հանջ­վի ու այդ ըն­թաց­քում մենք պար­բե­րա­բար պետք է մեր մե­սիջ­նե­րը ու­ղար­կենք, որ շա­հագր­գիռ ենք հար­ցի ա­րագ լուծ­մամբ: Եվ­րո­պա­ցի­նե­րը ու­շա­դիր հետևում են մեր քայ­լե­րին՝ դա մեզ պե՞տք է, թե՞ ոչ:
-Հնա­րա­վո՞ր է, որ վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նաց­ման դեպ­քում եվ­րո­պա­կան կող­մից Հա­յաս­տան գան տար­բեր ան­ցան­կա­լի խմ­բեր-խմ­բա­վո­րում­ներ:
-Ե­կեք հար­ցե­րը տա­րան­ջա­տենք. Հա­յաս­տա­նի դու­ռը վա­ղուց բաց է եվ­րո­պա­ցի­նե­րի ա­ռաջ՝ նրանց Հա­յաս­տան գա­լու հա­մար վի­զա պետք չէ 2012-ից: Բայց միշտ էլ այդ վտան­գը կա՝ նաև փակ սահ­ման­նե­րի դեպ­քում, ու դրա­նով պի­տի զբաղ­վեն հա­տուկ ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րը՝ ին­չի՞ հա­մար է ԱԱԾ-ն, ե­թե ոչ ազ­գա­յին անվ­տան­գու­թյունն ա­պա­հո­վե­լու:

Ա­նա­հիտ Ա­ԴԱ­ՄՅԱՆ

Հ. Գ. Քն­նարկ­մա­նը ներ­կա­յաց­վեց և Վրաս­տա­նի ու Մոլ­դո­վա­յի փոր­ձը: ՅՈՒ­ԼԻԱՆ ՌՈՒ­ՍՈՒՆ Մոլ­դո­վա­յից ա­սաց՝ 5 տա­րի է՝ այդ ռե­ժի­մը վա­յե­լում ենք, 2014-ի ապ­րի­լի 28-ից, բայց դա եր­կար ու դժ­վար աշ­խա­տան­քի հետևանք էր: ՍԱ­ԼՈ­ՄԵ ԿԱՆ­ԴԵ­ԼԱ­ԿԻՆ ու ՏԱ­ՏԻԱ ՌՈՒ­ՍՈՒՆ ներ­կա­յաց­րին վրա­ցա­կան փոր­ձը: ՀՀ-ում ԵՄ պատ­վի­րա­կու­թյան ղե­կա­վար Անդ­րեա Վիկ­տո­րի­նը, որ ակ­տիվ ար­ձա­գան­քում էր բո­լոր ե­լույթ­նե­րին, Ստե­փան Գրի­գո­րյա­նի բո­ղո­քին, որ դես­պա­նատ­նե­րի ա­ռաջ հեր­թեր են գո­յա­նում, դես­պանն ար­ձա­գան­քեց, որ դես­պա­նատ­նե­րի ա­ռաջ հեր­թե­րը շատ են, բայց եվ­րո­պա­կան եր­կր­ներն էլ ու­նեն տա­րածք­նե­րի սահ­մա­նա­փա­կում­ներ: Նա հոր­դո­րեց հար­ցին միա­կող­մա­նի չմո­տե­նալ: Օ­րի­նակ, ին­քը բազ­մա­թիվ պատ­մու­թյուն­ներ կա­րող է պատ­մել, թե ինչ­պես են ՀՀ քա­ղա­քա­ցի­նե­րը վե­րա­բեր­վում հյու­պա­տո­սա­կան ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րի աշ­խա­տա­կից­նե­րին. «Ներ­կա­յա­ցուց­չա­կան մի մարդ էր, ե­կել էր կնոջ հա­մար վի­զա ստա­նա­լու: Ա­սում է` կինս Սևա­նում է: Բայց նա ան­ձամբ պետք է գար… Խնդ­րում եմ, մեղ­քը մի դրեք միայն դես­պա­նա­տան աշ­խա­տա­կից­նե­րի և հյու­պա­տո­սա­կան ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րի աշ­խա­տա­կից­նե­րի վրա: Մենք ու­նենք Շեն­գե­նի կո­դեք­սը, որ պետք է պահ­պա­նել»: Անդ­րեա Վիկ­տո­րի­նի գնա­հա­տա­կա­նով՝ հա­ճախ տեխ­նի­կա­կան է վի­զա­յի մեր­ժու­մը` փաս­տաթղ­թե­րի սխալ­նե­րի պատ­ճա­ռով: Նաև՝ փոր­ձը ցույց է տա­լիս, որ մար­դիկ կար­գա­պահ չեն՝ վի­զա ստա­նա­լուց հե­տո եր­կր­ներ, տոմ­սեր, հյու­րա­նոց­ներ են փո­խում, որ կաս­կած է հա­րու­ցում: Ստե­փան Գրի­գո­րյանն էլ իր ե­լույ­թում նկա­տեց, որ ՀՀ հետ­հե­ղա­փո­խա­կան կա­ռա­վա­րու­թյու­նը պետք է կո­ռուպ­ցիա­յի դեմ պայ­քա­րի, փո­ղե­րի լվաց­ման և մար­դու ի­րա­վունք­նե­րի վե­րա­բե­րյալ օ­րեն­սդ­րա­կան ամ­րագ­րում­ներն ա­րա­գաց­նի:

Ի­մա՝ ե՞րբ ենք ու­նե­նա­լու վի­զա­նե­րի ա­զա­տա­կա­նա­ցում, հար­ցը ուղղ­ված է թե Երևա­նին, թե Բրյու­սե­լին: Երևա­նը շտա­պում է, Եվ­րո­պան հա­պա­ղում, թե՞ հա­կա­ռա­կը: Բո­լոր եր­կր­ներն էլ ու­նեն ի­րենց պատ­ճառ­նե­րը, իսկ գլ­խա­վո­րը մարդ­կանց ա­զատ շփում­նե­րի ու տե­ղա­շար­ժի հնա­րա­վո­րու­թյունն է, որ արժևոր­վում է եր­կուս­տեք: Միով բա­նիվ՝ բա­րի ճա­նա­պարհ, ե­թե ու­զում եք աշ­խարհ տես­նելու՝ փող ու­նեք:

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ